Sự yêu thích sinh con trai hơn con gái, mong muốn có con trai nối dõi tông đường, đánh giá thấp giá trị của nữ giới trong gia đình, xã hội, dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh gia tăng và ngày càng trầm trọng hơn. Nếu không được khắc phục, sự mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ để lại những hệ lụy khó lường.
Năm 2010, Trung tâm Dân số Kế hoạch hóa gia đình huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Nay là Phòng Dân số thuộc Trung tâm Y tế huyện Bình Sơn đã thành lập Mô hình Câu lạc bộ (CLB) “Bạn gái tiêu biểu” thuộc “Đề án giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” được triển khai từ năm 2011. Mô hình có 6 CLB gồm các xã Bình Dương, Bình Hòa, Bình Long, Bình Trung, Bình Chương và Thị trấn Châu Ổ. Đến năm 2020, mở rộng thêm 04 CLB tại xã Bình Tri, Bình Minh, Bình Khương, Bình Hải nâng tổng số CLB “Bạn gái tiêu biểu” trong toàn huyện lên 10 CLB với tổng số 225 thành viên, được triển khai, thực hiện tại 10 trường trong huyện. Mỗi CLB có 20 - 25 thành viên tham gia là học sinh nữ trong nhà trường, thuộc các gia đình sinh con một bề là gái, có thành tích tốt trong học tập và rèn luyện.
Dưới sự quan tâm, đôn đốc, chỉ đạo sâu sát của Lãnh đạo Trung tâm Y tế huyện Bình Sơn. Cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa cán bộ các Trạm Y tế xã với Hội Đoàn thể như Hội Phụ Nữ, Hội Khuyến học, Đoàn Thanh niên. Hiện nay, Mô hình CLB “Bạn gái tiêu biểu” hoạt động hiệu quả và phát triển, tổ chức sinh hoạt CLB với nhiều nội dung đa dạng, hình thức sôi nổi: Nói chuyện chuyên đề, truyền thông nhóm, hỏi đáp, tư vấn, ngoại khóa, hội thi, trò chơi… Bên cạnh đó, kí cam kết không lựa chọn giới tính thai nhi với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ; tổ chức gặp mặt gia đình sinh 2 con là gái, làm kinh tế giỏi, nuôi dạy con và chăm sóc bố mẹ già tốt, các bạn gái tham gia sinh hoạt thường xuyên. Nội dung sinh hoạt chủ yếu tuyên truyền về thực trạng, nguyên nhân, hậu quả và hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh; khuyến khích sinh đẻ tự nhiên, không phân biệt giới tính, các hành vi nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, giải pháp giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, dấu hiệu về thay đổi tâm sinh lý ở tuổi dậy thì, dạy các em cách nấu ăn, phương pháp phòng tránh mang thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên. Thành viên trong CLB “Bạn gái tiêu biểu” được giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, học tập, tiếp cận những kiến thức mới và trở thành một “tuyên truyền viên” truyền thông thay đổi nhận thức, hành vi về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên.
Chị Tạ Thị Mỹ Thu - Cán bộ Phòng dân số Trung tâm Y tế huyện Bình Sơn chia sẻ: Là một cán bộ làm công tác truyền thông về Dân số, tôi nghĩ rằng thẳm sâu trong trái tim mỗi người đều mong muốn cuộc sống của gia đình luôn hạnh phúc. Không riêng gì bản thân tôi mà mỗi thành viên trong Trung tâm y tế huyện Bình Sơn luôn ý thức việc tuyên truyền về giới tính là rất quan trọng, không những cho mỗi cá nhân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng, sự phát triển bền vững về dân số của cả đất nước. Mô hình “Bạn gái tiêu biểu” đã lan tỏa đến tất cả mọi người về vai trò, tầm quan trọng, vị thế của phụ nữ, trẻ em gái ngày càng được khẳng định trên tất cả các lĩnh vực của xã hội, không còn tư tưởng “trọng nam khinh nữ” là giải pháp then chốt giúp giải quyết vấn đề mất cân bằng giới tính hiện nay.
Qua hơn 10 năm, triển khai thực hiện mô hình Câu lạc bộ “Bạn gái tiêu biểu” thu hút được sự đồng tình, quan tâm, ủng hộ của lãnh đạo Đảng ủy, chính quyền địa phương và các Ban, ngành, đoàn thể. Trung tâm Y tế huyện đã huy động thêm nguồn kinh phí tổ chức chức chương trình biểu dương, khen thưởng các cháu gái có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện trong gia đình sinh con một bề là gái. Với những hoạt động thiết thực, mô hình CLB “Bạn gái tiêu biểu” đã nâng cao được nhận thức của cộng đồng về giới và bình đẳng giới, nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ, trẻ em gái, góp phần kiểm soát, giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, trở thành điểm sáng trong các hoạt động giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính, phân biệt giới, nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái. Đồng thời, trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho lứa tuổi vị thành niên, thanh niên, góp phần vào mục tiêu ổn định và nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn huyện và tỉnh nhà./.
MINH HIỀN
In bài viết
